RID in de media: Kies voor een echte dyslexiespecialist en tolereer geen oplichting

‘Diagnostiek is bij dyslexie erg belangrijk. Het is echt totaal onmogelijk om binnen enkele uren vast te stellen dat iemand dyslexie heeft.’ Patty Gerretsen, directeur van RID, reageert hiermee op berichten van Rambam.

Dyslexieverklaring

Het televisieprogramma van de VARA stelt vanavond het gemak waarmee dyslexieverklaringen kunnen worden geregeld of gekocht centraal. ‘Iedereen die een dyslexieverklaring afgeeft zonder goed te onderzoeken wat er aan de hand is, licht de boel op. Nog erger: er wordt meegewerkt aan de misbruik van publieke middelen. De verklaring geeft immers recht op extra tijd voor toetsen, ondersteuning of een tegemoetkoming in de studiekosten. Dat kost geld. Geld dat wij allemaal als samenleving opbrengen.’

De uitzending van Rambam van 10 februari 2016 laat klip en klaar zien dat in de wereld van leesproblemen en dyslexie de echte deskundigen moeten opstaan. Al enkele decennia worden kinderen heen en weer geslingerd tussen kwakzalvers en charlatans. Dyslexie zou succesvol bestreden kunnen worden met visolie, trampolinespringen of speciale brillen.

‘Dat is onzin’, zegt Gerretsen. ‘Dyslexie is een stoornis in de hersenen waardoor kinderen de koppeling tussen letters en klanken niet goed kunnen maken. Hierdoor hebben ze veel moeite met het leren lezen en schrijven. Er is een bewezen effectieve methode om de gevolgen van dyslexie succesvol aan te pakken, maar dat is een intensief traject dat grote inzet en veel oefenen vereist. Er is geen ‘short cut’ dus. Maar de behandeleffecten zijn blijvend.‘

NRD-KD Dyslexiespecialisten

De echte specialisten op het gebied van leesproblemen en dyslexie zijn de leesspecialisten op de basisscholen én de dyslexiespecialisten die zijn aangesloten bij het kwaliteitsinstituut NRD-KD. Als school het vermoeden heeft dat een kind dyslexie heeft, start de leesspecialist een intensieve extra begeleiding van vele maanden op school. Pas als blijkt dat een dergelijke begeleiding onvoldoende resultaat laat zien, wordt een dyslexiespecialist ingeschakeld.

De diagnostiek is op dat moment erg belangrijk. Want niet alle kinderen met hardnekkige lees- en schrijfproblemen hebben dyslexie en zij moeten dan ook niet dit etiket krijgen.

Diagnostiek duurt minstens 12 uur, omdat de specialist enerzijds moet uitsluiten dat er een andere oorzaak is en anderzijds moet aantonen dat het kind uitvalt op een aantal specifieke functies die ‘horen’ bij dyslexie.

Vergoeding dyslexie

De kinderen met een ernstige vorm van dyslexie kunnen vergoede dyslexiezorg krijgen. De gemeente betaalt deze kosten. Dan gaat het om ongeveer 3,6% van alle kinderen. De behandeling bestaat uit gemiddeld anderhalf jaar wekelijkse sessies van ongeveer 1 uur. Het is voor zowel het kind als de ouders een intensief traject. Voor de kinderen met minder ernstige dyslexie (ook ongeveer 3,5%) moeten de leerkrachten, intern begeleiders en leesspecialisten op school alles uit de kast halen. Ouders van deze kinderen die willen dat er een dyslexiebehandeling door een erkende zorgverlener volgt, krijgen deze kosten helaas niet vergoed.

Vanaf 2009 is er een actief beleid om alle kinderen met dyslexie al op het basisonderwijs te vinden. De overheid heeft dit ingevoerd. Uit onderzoek blijkt dat dit beleid werkt. De school zoekt actief naar kinderen met een lees- en of spellingachterstand en geeft die volgens protocol intensieve extra begeleiding. Pas als die niet helpt volgt een verwijzing naar een dyslexiespecialist die is aangesloten bij NRD-KD voor vergoede diagnostiek en eventueel behandeling. Uit de cijfers blijkt dat op deze gecontroleerde manier vrijwel alle kinderen met ernstige dyslexie worden gevonden. Door deze procedure zijn op de basisschool ook meteen de kinderen met minder ernstige dyslexie bekend.

Dyslexie op voortgezet onderwijs

Patty Gerretsen: ‘De uitzending van Rambam laat zien dat er op het voortgezet onderwijs nog heel veel kinderen met dyslexie bij komen. Dat kan niet. Dyslexie is een aangeboren, grotendeels erfelijke stoornis. De kans dat een kind dyslexie erft van vader of moeder ligt tussen de 40 en 60%. Dyslexie is niet besmettelijk. Maar die indruk ontstaat wel als sommige havo- of vwo-scholen zo’n 30% dyslectische leerlingen claimen te hebben.’

Dyslexieverklaringen leveren wat op. ‘Op de middelbare school is dit vooral tijd en ondersteuning vanuit school. In het vervolgonderwijs levert een dyslexieverklaring € 1230,- compensatie studiekosten en meer tijd bij examens op. Wie wil dat niet?’

Er is nog wat aan de hand, zegt Gerretsen. ‘De wet regelt niet goed genoeg dat alleen een NRD-KD-aangesloten dyslexiespecialist een dyslexieverklaring mag afgeven. Iedere orthopedagoog of psycholoog die zichzelf deskundig vindt kan nu een dyslexieverklaring afgeven tegen een zelfbedacht tarief en volgens een zelfbedacht format. Dat is gewoon handel en dat moet stoppen. De ondersteuning die leerlingen in het voortgezet onderwijs en studenten in het vervolgstudie krijgen, kost tijd en geld. De compensatie die leerlingen kunnen krijgen, moeten wij – burgers van Nederland – opbrengen. Dat is prima als de compensatie terecht komt bij kinderen en studenten met dyslexie die het hard nodig hebben. Maar niet als de compensatie een “extraatje” is.’

Visie Regionaal Instituut Dyslexie

RID werkt elke dag met ernstig dyslectische kinderen. Dat is geen sinecure. ‘Het zijn kinderen die heel veel beperkingen ondervinden en vaak ook behoorlijk gefrustreerd zijn omdat ze onterecht voor “dom” zijn versleten op school. De diagnostiek en behandeling vergt veel specialistische kennis. Deze kinderen mogen niet de dupe worden van een slechte beeldvorming. RID vindt dat alleen geaccrediteerde instituten in de toekomst dyslexieverklaringen mogen afgeven. Instituten die zijn aangesloten bij het kwaliteitsinstituut NRD-KD. Daarmee is meteen de aansluiting tussen het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs geborgd. Ook is dan duidelijk welke kinderen  toestemming zouden moeten hebben om de spellingcontrole te gebruiken tijdens het eindexamen.  RID zal zich inzetten om dit geregeld te krijgen.’

Klik hier voor een artikel dat op 27-2-2016 verscheen in de Gelderlander.