Onze visie op sterk onderwijs
Alles wat RID doet, is geworteld in meer dan 40 jaar expertise en ervaring en in de overtuiging dat wetenschap en de praktijk op school elkaar moeten versterken. Op deze pagina lichten wij graag onze visie op sterk taal- en rekenonderwijs toe.
Evidence-informed onderwijs
Vanuit onze wetenschappelijke wortels gelooft RID sterk in evidence-informed onderwijs. Onze nauwe samenwerking met de Universiteit van Amsterdam in het Rudolf Berlin Center, een universitair expertisecentrum op het gebied van leerproblemen, helpt ons een brug te slaan tussen relevante, actuele inzichten uit wetenschappelijk onderzoek en de onderwijspraktijk op school.
Leren vanuit de best mogelijke omstandigheden
We leren door interactie met onze omgeving. Soms gaat dat vrijwel vanzelf en ontstaan kennis en vaardigheden vanuit ervaring en spel. Andere dingen leer je alleen door goede instructie te krijgen en lang te oefenen. Dat is het geval bij de complexe vaardigheden die je op school leert, zoals lezen, spellen en rekenen. Hiervoor geldt: hoe beter de instructie en de omstandigheden, hoe beter het leren.
Het is onze overtuiging dat:
- Een leerling het beste leert met een duidelijk doel, intrinsieke motivatie, de juiste taakaanpak en zelfregulatie.
- Een leerkracht het beste de leerstof overbrengt met goede expliciete instructie, veel interactie, hoge verwachtingen en passie voor en kennis van het vak.
Daarnaast hechten wij veel waarde aan een zorgvuldige selectie en ordening van de leerstof. Leerstof moet rijk en uitdagend zijn en de leerling motiveren. We vinden het belangrijk dat accuratesse komt vóór snelheid en dat de cognitieve belasting en capaciteit in evenwicht zijn. Door vroeg toe te werken naar een stevige basis van technische vaardigheden zorgen we niet alleen voor kansengelijkheid, maar stimuleren we ook de ontwikkeling van complexe vaardigheden en langdurige motivatie.
Wij baseren ons op actuele kennis uit de leerpsychologie en pedagogische wetenschappen en richten ons zowel op leerling en leerkracht, als op contextfactoren en materialen. Wij slaan graag de handen ineen met het onderwijs om goede instructie en optimale omstandigheden samen te laten komen, want dan ontstaat er iets moois en komt het leren tot bloei.
Goed leren lezen en spellen
Onze taalexpertise richt zich met name op lezen en spellen. Hierbij hebben wij veel aandacht voor het ontwikkelen van voldoende ‘lettervloeiendheid’ door het (vroeg) trainen van de letter-klankkoppelingen. Op deze manier krijgen alle leerlingen de kans om vloeiend te leren lezen (nauwkeurig, vlot en met de juiste expressie) en moeiteloos te leren spellen. Zo kan de leerling zich uiteindelijk onbelemmerd richten op de inhoud van teksten.
De leesontwikkeling is één geheel, waarbij in alle groepen alle facetten aan bod moeten komen: techniek, expressie, begrip, motivatie en attitude. Door gebruik te maken van rijke taal en voldoende aandacht te hebben voor woordenschat, achtergrondkennis en (daarbij geïntegreerd) leesstrategieën, kunnen leerlingen grip krijgen op de tekstinhoud. Wij zijn voorstander van het integreren van het zaakvak- en begrijpend leesonderwijs. Hiermee werk je als team vakoverstijgend aan kennisopbouw en leesbegrip en oefenen leerlingen het begrijpend lezen binnen een betekenisvolle context.
Goed leren rekenen
Rekenen is als een bouwwerk: een solide fundament is noodzakelijk. Leerlingen kunnen dit fundament bouwen en verstevigen door getalbegrip en de basisbewerkingen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen) structureel te blijven oefenen. Er dient binnen elk rekendomein vanuit begrip, naar het aanleren van procedures, naar het vlot en uiteindelijk flexibel toepassen gewerkt te worden.
Het aanbieden en inoefenen van één eenduidige, altijd werkende rekenprocedure is belangrijk. Bij iedere rekenstrategie/-procedure leidt de leerkracht de leerling vanuit concreet naar abstract en tot slot formeel rekenen. Hierbij kunnen materialen en modellen ter ondersteuning worden ingezet. Het rekenonderwijs richt zich in de eerste plaats op het nauwkeurig oplossen van een bewerking, vervolgens oefent de leerling om dit steeds vlotter te kunnen doen. Hierbij is er aanvullend extra aandacht voor het automatiseren.
Het is bij rekenproblemen van belang om tijdig in te grijpen. Als een leerling een onderdeel nog niet voldoende beheerst, werkt dit door in de volgende lagen van het bouwwerk. Daarbij dienen de meest basale rekenvaardigheden (de onderste bouwstenen) als eerste te worden aangepakt om van daaruit verder omhoog te werken.
Het onderwijs duurzaam versterken
Het onderwijs is continu in beweging. Voor schoolteams en leerkrachten is doorlopende ontwikkeling van groot belang. In onze ondersteuning van scholen heeft het basisaanbod op school altijd onze nadrukkelijke aandacht. Dit stevig neerzetten, geeft immers álle leerlingen de voedingsbodem om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Een goed basisaanbod sluit aan bij de visie van school, heeft een doorgaande leerlijn en werkt toe naar schooleigen ambities.
Schoolteams in lerende organisaties
Het is belangrijk dat bij deskundigheidsbevordering van teamleden voldoende rekening wordt gehouden met de verschillende elementen die een rol spelen bij het professioneel leren van leerkrachten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de optimale vorm en duur, (kwaliteit van de) inhoud, gebruik van een theory of improvement en de praktische inbedding in de dagelijkse onderwijspraktijk.
Voor duurzame onderwijsverbetering binnen de school is een systematische (cyclische en onderzoeksmatige) aanpak met een zorgvuldig proces van analyse en verdieping, besluitvorming, implementatie en borging gewenst. Tot slot biedt een team, waarbij schoolleiding en leerkrachten samenwerken in een lerende organisatie, de beste kansen voor het succesvol (door)ontwikkelen van doeltreffend onderwijs. In een lerende organisatie zijn teamleden in staat voortdurend mee te bewegen en doeltreffend te handelen bij nieuwe ontwikkelingen.
