Leerlingen met (mogelijk) dyslexie

Aanmelding

Mag een onderwijsassistent leerlingen op ondersteuningsniveau 3 begeleiden?

Om te voldoen aan de voorwaarden voor vergoede dyslexiezorg kan een onderwijsassistent leerlingen op ondersteuningsniveau 3 begeleiden, mits de inhoud en wijze van aanbieden van de begeleiding nauwkeurig beschreven is en een specialist (leesspecialist, intern begeleider of remedial teacher) betrokken is bij het opstellen en evalueren van het handelingsplan.

Dit beantwoordt ook de veelgestelde vraag of de onderwijsassistent mag begeleiden als tutor bij Bouw. Dit mag als de leesspecialist of leerkracht de tussentijdse toetsen afneemt en verantwoordelijk blijft voor de begeleiding. Zie voor meer informatie de website van Dyslexie Centraal.

Wanneer worden bepaalde methodes als ‘voldoende’ toereikend gezien op ondersteuningsniveau 3?

Er zijn verschillende interventieprogramma’s en methodieken beschikbaar voor de begeleiding van leerlingen met lees- en of spellingproblemen. De keuze voor een bepaald interventieprogramma biedt geen garantie voor een effectieve interventie. Door wie het programma wordt uitgevoerd en hoe het programma wordt uitgevoerd zijn bepalend voor de effectiviteit. Om de kwaliteit van de begeleiding te kunnen evalueren en waarborgen is de Checklist kwaliteitsaanpak: Professioneel handelen op ondersteuningsniveau 3 lezen en spellen ontwikkeld. In de checklist vind je een overzicht van effectieve factoren van een specifieke interventie op ON3.

Er is ook een overzicht van mogelijke interventieprogramma’s beschikbaar via Keuzehulp.

Wanneer komt een kind in aanmerking voor een vergoed onderzoek?

Als een leerling alleen met spelling in de laagste 10% scoort (op 3 achtereenvolgende meetmomenten E of V-), maar bij lezen niet op 3 meetmomenten binnen de laagste 10% scoort, dan komt deze leerling niet in aanmerking voor vergoede dyslexiezorg. Echter kan de leerling wel aangemeld worden voor een particulier onderzoek naar dyslexie.

Ook in dit geval dient de problematiek hardnekkig te zijn om in aanmerking te komen voor een diagnose. Dus: er moet voldoende begeleiding zijn geboden, voldaan aan de eisen van ondersteuningsniveau 3. Dit geldt ook voor scores op DMT op V of lage D , dan kan het een bespreekgeval zijn en worden factoren als erfelijkheid, discrepantie met andere vakken en toename frustratie / onzekerheid meegenomen. Een gestart particulier onderzoek kan nooit overgaan op vergoede behandeling. Ook niet na een diagnose ernstige dyslexie (ED). Ouders kunnen altijd contact met ons opnemen voor een advies.

Wij willen de DMT niet meer bij alle leerlingen afnemen, hoe kijken jullie daar tegenaan?

Wij zijn door meerdere scholen benaderd met de vraag of het mogelijk is om (na een bepaald moment) te stoppen met het afnemen van de DMT toetsen en alleen nog te toetsen op tekstniveau. De DMT blijft het meest betrouwbare instrument om de technische leesvaardigheid te toetsen bij leerlingen. Op de AVI toets kunnen kinderen immers sneller compenseren doordat ze steun hebben aan de context. Door het weglaten van de DMT bestaat het risico dat je bepaalde leerlingen mist. Denk hier goed over na bij het opstellen van richtlijnen binnen jouw school. Voor meer advies of vragen kun je terecht bij de onderwijsadviseur in jouw regio.

Wij hanteren geen citotoetsen meer (wij gebruiken IEP of BOOM toetsen), maar kunnen wij toch een leerling aanmelden?

Voor zowel technisch lezen als spelling is het belangrijk dat er een gestandaardiseerde en genormeerde toets wordt afgenomen op woordniveau. Daarnaast moeten de ruwe scores omgezet kunnen worden naar A t/m E-scores, I t/m V-scores en/of percentielscores. Op deze manier kan namelijk worden bepaald of een leerling op dat moment bij de laagste 10% behoort (= achterstand). Wanneer deze achterstand op 3 achtereenvolgende meetmomenten blijft bestaan, ondanks de extra begeleiding op school op ondersteuningsniveau 2 en 3, dan wordt daarmee de hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen aangetoond. Lees er meer over.

Nazorg na de behandeling

Wat kunnen wij als school doen nadat een leerling de dyslexiebehandeling heeft afgerond?

Veel kinderen met dyslexie blijven problemen houden, ook nadat de behandeling is afgerond: dyslexie heb je voor het leven. Als de behandeling stopt, dan wordt er door de behandelaar een eindverslag opgesteld. De behandelaar kan in dit verslag gerichte aanwijzingen geven voor de aanpak op school. Een leerling die uit behandeling komt heeft baat bij voldoende ondersteuning op school. Hoe die ondersteuning eruit ziet is afhankelijk van de ernst en de aard van het probleem en de motivatie van de leerling. Het is belangrijk dat de verschillende partijen – ouders, school, kind – rond de tafel zitten om de mogelijkheden en onmogelijkheden te bespreken. Het is wenselijk om de afspraken vast te leggen, bijvoorbeeld op een ‘dyslexiekaart’.

Ook werkt RID met de Digitale Dyslexiebehandelaar (DDB), slimme software die de rol van de behandelaar gedeeltelijk nabootst. Het kind kan met deze tool vanaf iedere plek grotendeels zelfstandig oefenen. De software zorgt ervoor dat de oefeningen aansluiten bij de behandeldoelen en bij het niveau van het kind. Ook geeft de tool passende instructie.

Het idee achter deze innovatie is dat de behandelaar vooral belangrijk is op momenten dat expliciete instructie centraal staat. Wanneer het vooral gaat om inoefenen van de stof, dan volstaat de DDB.

Met de DDB is het dus mogelijk lang door te blijven oefenen zonder beperkingen vanuit budgetten of andere praktische zaken.

Tijdens het werken met de DDB krijgt het kind een eigen opdracht van circa 20 weken. Ouders en school kunnen het kind hierbij ondersteunen. Voor hen is een online training beschikbaar in dit kader.

Wat mag of moet school doen naast een dyslexiebehandeling of zodra de behandeling afgerond is?

Het principe van gestapelde zorg blijft gelden als ON4 geboden wordt. Met andere woorden, de school blijft de ondersteuning bieden die nodig is, ook wanneer het kind in een diagnostiek of behandeltraject zit. De wijze waarop hier invulling aan wordt gegeven kan voor iedere leerling anders zijn. Wanneer de diagnostiek is afgerond, worden er handelingsgerichte adviezen gegeven voor school. Afstemming tussen behandelaar, school en ouders is essentieel voor een succesvol behandeltraject. Het plan van aanpak en de uitvoering daarvan vallen onder verantwoordelijkheid van de zorgverlener, maar school en ouders hebben daarbij een belangrijke rol.

Nadat de behandeling is afgerond neemt school de volledige verantwoordelijkheid voor de begeleiding en ondersteuning van de lees- en spellingproblemen weer op zich. Tijdens het eindgesprek is aan bod gekomen op welke manier de school verder kan werken met de leerling (bv. herhaling of inzet compenserende hulpmiddelen). Eventueel kan de Digitale Dyslexiebehandelaarworden ingezet.

(Zie voor meer informatie de handreiking ON 2, 3 en 4 vanaf pagina 18)

Dyslexiebeleid op school

Wij willen op school ons beleid voor leerlingen met dyslexie versterken, kunnen jullie helpen?

Met OnderwijsKr8 ondersteunen wij schoolteams bij het opstellen van een solide en up-to-date dyslexieprotocol, zodat je de zorg voor deze leerlingen optimaal kunt vormgeven. Lees meer over de mogelijkheden.