Help, mijn leerling spiegelt letters!
Wanneer kinderen leren lezen en schrijven, is het in het begin voor velen nog lastig de tekens altijd goed te onderscheiden en herkennen. Wat nu als een leerling letters blijft spiegelen? Waar komt dit door en wat kun je als leerkracht doen? Sebastián Aravena helpt je hieronder op weg.
Onderzoek laat zien dat onze hersenen van nature heel goed zijn in het roteren van vormen. Dat is ook handig omdat het ons helpt voorwerpen snel te herkennen ook als ze andersom staan. Vlak voordat het leesonderwijs begint kunnen kinderen letters daarom nog moeiteloos draaien. De positie is voor hen nog niet zo belangrijk.
Vanaf het moment dat we starten met leesinstructie, leren we systematisch om het spiegelen van letters te onderdrukken. Eigenlijk geldt dus: hoe verder je bent in je leesontwikkeling, hoe moeilijker het wordt letters te roteren en hoe kleiner de kans dat je per ongeluk spiegelt. In praktijk leidt dit ertoe dat alle kinderen wel een tijdje spiegelen. Bij de meeste kinderen is dat echter maar van korte duur. Kinderen met leesproblemen spiegelen soms ook in de hogere groepen nog. Dit komt dus doordat zij minder ver zijn met het onderdrukken van de rotaties van letters. Denk bij spiegelfouten dus niet direct aan dyslexie.
“Dit komt dus doordat zij minder ver zijn met het onderdrukken van de rotaties van letters. Denk bij spiegelfouten dus niet direct aan dyslexie.”
– Dr. Sebastián Aravena
Er is trouwens een leuk klassiek experiment dat je zelf kunt doen bij kinderen in de leeftijdsgroep van 5 tot 7 jaar. Je geeft ze een blaadje met een lijn en vier stippen, zoals op de afbeelding hieronder en zegt: “schrijf je naam naast elke stip”. Kinderen van 5 jaar blijken hun naam bij de meest rechtse stip en de stip links van de lijn moeiteloos gespiegeld op te schrijven. Dit komt doordat ze nog geen leesonderwijs hebben (en dus nog niet zijn gestart met het onderdrukken van de rotaties), terwijl ze vaak wel hun naam al kunnen schrijven. Zodra het leesonderwijs start verandert dit snel. Kinderen van 7 jaar schrijven hun naam daarom meestal niet meer geroteerd.
Tot slot, wat kun je nu het beste doen om je leerling te helpen? Het antwoord is simpel: bied goede lees- en spellinginstructie aan en laat hen oefenen met lezen en spellen. Gebruik hierbij geen geheugensteuntjes voor de juiste oriëntatie van de letters. Deze helpen namelijk alleen tijdelijk om een letter goed te kunnen ontcijferen of schrijven. Ze dragen niet bij aan de geautomatiseerde letterkennis, die nodig is om uiteindelijk vloeiend te kunnen lezen.
Verdiep je verder
Wil je zelf meer praktisch toepasbare kennis vergaren, vanuit wetenschappelijke inzichten? Vraag dan onze gratis publicatie ‘Leren lezen’ aan en schrijf in voor een of meerdere korte kennissessies. Tijdens de gratis online kennissessies delen wij graag onze expertise en ervaringen over verschillende onderwijsthema’s.
Meer lezen
Het belang van een doorlopende leerlijn
Kinderboekenweek 2025: iedereen mee op avontuur, ook als lezen spannend is!
