Moeite met spellen, maar niet met lezen: toch dyslexie?

Hij legt uit: “Het korte antwoord is ‘ja’. Je krijgt een diagnose dyslexie- (en een dyslexieverklaring), als er sprake is van zeer ernstige en hardnekkige leesproblemen en/of spellingproblemen zonder een voor de hand liggende oorzaak (zoals een zintuigelijke belemmering). Dat is dus ook bij spellingproblemen zonder leesachterstand. Soms noemt men het dan dysorthografie om te laten blijken dat de moeilijkheden zich beperken tot de spelling. Tot zover is het tamelijk overzichtelijk. Toch is het zinvol er iets meer over te weten (en hieronder dus ook het langere antwoord te lezen).”

Sebastián: “Om twee redenen vinden wetenschappers spellingproblemen zonder leesprobleem namelijk atypisch voor dyslexie. De eerste reden is dat het regelmatig voorkomt dat een leerling moeite heeft met spelling, zonder dat er sprake is van een leesprobleem, terwijl de omgekeerde situatie zich zelden voordoet; leerlingen met ernstige leesproblemen hebben vrijwel altijd ook spellingproblemen.

De tweede reden is dat leesproblemen (al dan niet in combinatie met spellingproblemen) tamelijk stabiel zijn in tijd, terwijl dit bij uitsluitend spellingproblemen niet het geval is. Veel leerlingen blijken hun spellingvaardigheid ook zonder behandeling in de loop van de tijd weer te verbeteren.

Doordat spellingproblemen zich dus anders manifesteren dan leesproblemen bij dyslexie, bestaat het vermoeden dat er bij kinderen met alleen spellingproblemen vaak iets anders aan de hand is dan dyslexie. Dat kan bijvoorbeeld een probleem met de concentratie zijn of met het goed opvolgen van regels. Psychologen en orthopedagogen zijn daarom tijdens een diagnostisch onderzoek altijd extra alert op een alternatieve verklaring en extra voorzichtig met het stellen van een diagnose wanneer er alleen spellingproblemen zijn. Maar als geen andere verklaringen worden gevonden, wordt dus ook bij uitsluitend spellingproblemen een diagnose dyslexie gesteld.

Let op: naast de diagnose ‘dyslexie’ bestaat in Nederland ook de diagnose ‘Ernstige Dyslexie’, ook wel afgekort als ED. Deze diagnose geeft toegang tot vergoede dyslexiebehandeling en wordt uitsluitend afgegeven wanneer aan strengere eisen wordt voldaan. Het is niet mogelijk een diagnose ED te krijgen met alleen spellingproblemen. Met alleen leesproblemen is dat wel het geval.”