Rekenangst (3): 9 tips om angst te verminderen
Tips voor ouders bij rekenangst
Als ouder kun je verschillende stappen ondernemen om je kind te ondersteunen bij rekenangst. Hier zijn enkele effectieve strategieën:
- Praat samen over angst: Praat openlijk met je kind over zijn of haar gevoelens ten aanzien van het rekenen. Laat zien dat je begrijpt dat het rekenen angst oproept bij hem/haar en dat het ok is om hulp te vragen. Bespreek ook zaken die jezelf moeilijk of eng vind en hoe je hiermee om gaat.
- Geef complimenten en feedback:
- Geef complimenten voor de inspanning, ongeacht het resultaat. Zeg bijvoorbeeld: “ik zie dat je supergoed je best hebt gedaan vandaag, wat goed dat je bent blijven doorzetten ook al vond je het lastig”.
- Maak duidelijk dat het helemaal niet erg is om fouten te maken en dat je fouten juist moet maken om te kunnen leren. Benadruk ook dat het tijd kost om nieuwe dingen te leren.
- Leg geen druk op de resultaten van een toets: is deze lager dan gehoopt, dan is dat maar zo. Volgende keer beter.
- Mindset: Bespreek dat je vaardigheden niet vast staan. Iemand is niet simpelweg ‘goed’ of ‘slecht’ in rekenen. Ook als het meer moeite kost om te leren rekenen, kun je nog steeds heel veel leren en groeien. Onze hersenen zijn wat dat betreft heel flexibel. Veel oefenen is daarvoor belangrijk.
- Oefen met rekenen thuis:
- Als je oefent met rekenen thuis, zorg dan voor een rustige plek waar je kind zich op zijn of haar gemak voelt. Vermijd het uitoefenen van druk en laat je eventuele ongeduld niet merken.
- Begin bij onderdelen die je kind relatief makkelijk vindt, en herhaal ook even wat jullie vorige keer gedaan hebt, zodat je kunt voortbouwen op wat je kind al weet.
- Reken een som uit in kleine stapjes. Begeleid je kind bij de eerste paar sommen bij het maken van de stapjes en laat hem/haar het pas zelf proberen als hij/zij de sommen begrijpt
- Gebruik bij het geven van uitleg makkelijke voorbeelden. Zo kun je bijvoorbeeld bij het uitleggen van een breuk een concreet voorbeeld gebruiken als een pizza of taart die je in stukken verdeelt, of een reep chocola. Je kunt materiaal gebruiken om je uitleg te ondersteunen, of een tekening erbij maken. Door ‘betekenis’ te geven aan een som krijgt je kind meer inzicht in het hoe en waarom en kan het de geleerde strategie ook beter toepassen. Overleg eventueel met de leerkracht hoe zij bepaalde onderdelen aanbieden op school en welke materialen daarbij handig zijn.
- Maak rekenen leuk: Oefen ook met getallen en rekenen op een andere manier, bijvoorbeeld door spelletjes te doen waarbij rekenen een rol speelt, uw kind te laten betalen met contant geld, bij het bakken de ingrediënten te laten afwegen, enzovoorts. Zo wordt het rekenen op speelse wijze geoefend en ervaart uw kind dat rekenen ook best leuk kan zijn.
- Let op en voorkom ontwijkingsgedrag: kinderen met rekenangst hebben sterk de neiging om het rekenen te vermijden. Een logische reactie, maar het helpt niet: de angst wordt dan vaak alleen maar groter. Probeer door positieve aanmoediging en het nemen van kleine stapjes actief te voorkomen dat je kind het rekenen vermijdt.
- Eigen houding ten opzichte van het rekenen: Uit onderzoek blijkt dat de houding van ouders ten opzichte van rekenen en wiskunde ook invloed heeft op het ontwikkelen van rekenangst. Vind je als ouder zelf rekenen moeilijk of roept het negatieve gevoelens op, probeer dit dan niet te laten merken in bijzijn van je kind.
- Zoek samenwerking met school: Ga met de leerkracht en/of IB-er in gesprek hoe jullie samen ervoor kunnen zorgen dat de rekenangst vermindert, maak ook afspraken over het maken van huiswerk en bespreek hoe het oefenen thuis zo goed mogelijk afgestemd kan worden op de manier van school. Het kan door een kind als vervelend worden ervaren als iets thuis op een andere manier wordt uitgelegd dan op school.
- Zoek eventueel externe hulp: Als de angst erg beperkend is voor je kind is het verstandig om hulp in te schakelen van een professional. Deze professional kan je kind bijvoorbeeld helpen met het aanleren van ontspanningsoefeningen om de lichamelijke klachten te verminderen en (in het geval dat er sprake is van ernstige rekenproblemen) het accepteren van de leerproblemen. Het is wel belangrijk dat dit altijd samen gaat met hulp op gebied van rekenen. Algemene faalangst trainingen bijvoorbeeld lijken minder effect te hebben op een specifieke angst voor rekenen.
Bronnen
Lees meerLinks en filmpjes:
- ¹ Cijfers van CBS over profielen, vakken en cijfers van geslaagden: https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/statistische-trends/2019/geslaagd-profielen-vakken-en-cijfers-van-geslaagden?onepage=true
- ² De rekenbelevingsschaal: Van der Beek, J. P. J., Toll, S. W. M., & Van Luit, J. E. H. (2017). RBS. Rekenbelevingsschaal. Amsterdam: Hogrefe. https://www.hogrefe.com/nl/shop/rbs-rekenbelevingsschaal.html
Nederlandstalige boeken over dyscalculie met informatie over rekenangst:
- Milikowski, M. (2012). Dyscalculie en Rekenproblemen: 20 obstakels en hoe ze te nemen. Amsterdam: Boom uitgevers.
- Van Luit., H. (2018). Dit is Dyscalculie: achtergrond en aanpak. Tielt: Lannoo campus.
- Van Oostendorp, M., & Milikowski, M. (2022). Zorgplan Dyscalculie en rekenproblemen: een handleiding voor het primair onderwijs. Amsterdam: Boom uitgevers.
- Schmeier, M. (2017). Effectief rekenonderwijs op de basisschool. Huizen: Uitgeverij Pica.
Herkenbaar?
In deze driedelige serie doken we diep in het onderwerp rekenangst. De start was de blog ‘Rekenangst (1): kenmerken en oorzaken’, waarna we inzoomden op ‘Rekenangst (2) en rekenniveau: kip-en-ei-verhaal’. Hopelijk hebben we je op weg geholpen met deze kennis en tips.
Hoe kunnen wij je kind helpen?
Ben je op zoek naar extra rekenondersteuning voor je kind? Wij helpen graag met gerichte ondersteuning, waarbij ook aandacht is voor mindset en motivatie.
Dit kan zowel met als zonder diagnostisch onderzoek naar dyscalculie. Als je kiest voor ondersteuning zonder voorafgaand onderzoek, dan doorloopt je kind alleen een kort rekenonderzoek bij de start van de rekenbegeleiding. Wij sluiten de begeleiding aan op de uitkomsten van het onderzoek en stemmen de behandeling af op de behoeftes van kind, ouders en school.