Hulpmiddelen op school voor leerlingen met dyscalculie
Heb je een leerling met dyscalculie in de klas? Dan zijn er een aantal mogelijkheden om in te zetten als extra ondersteuning. Wat kun je inzetten en wanneer? Op deze pagina delen wij een aantal tips.
Tips voor ondersteuning
Met de onderstaande tips en adviezen hopen wij je op weg te helpen:
- Een dyscalculieverklaring geeft recht op extra tijd bij toetsen en examens, zowel op het basis- als voortgezet onderwijs.
- Ons advies is de rekenstof (bijv. bij huiswerk of bij een toets) te verminderen, zodat deze leerlingen de tijd hebben om een som uit te rekenen. Dit kan natuurlijk niet bij landelijke toetsen en examens.
- Bij toetsen en examens kan wel gebruik gemaakt worden van meer pauzes of afname in twee delen. Dit kan sommige leerlingen met dyscalculie helpen, omdat het rekenen veel energie en concentratievermogen kost.
Dilemma: wel of geen rekenmachine?
Bij bovenbouwleerlingen raden wij het gebruik van een rekenmachine aan. Het ligt wel aan situatie en de rekenstof of het gebruik van een rekenmachine helpend is of niet:
- In de klas kan het helpen op het moment dat er complexere rekenstof wordt aangeboden. Ze kunnen de rekenmachine dan gebruiken om tussenstappen makkelijker uit te rekenen, zodat ze niet al hun energie hoeven te stoppen in het uitrekenen van die tussenstappen. Ze kunnen dan meer focussen op het begrip van bijvoorbeeld breuken, procenten, rekenen met maateenheden, etc.
- Wat het lastig maakt, is dat leerlingen bij CITO-toetsen officieel geen rekenmachine mogen gebruiken. Dus als ze alles altijd op een rekenmachine mogen uitrekenen, komen ze bij de toetsen juist in de problemen. Het blijft dus belangrijk hier steeds een goede afweging in te maken.
- Bij zeer zwakke rekenaars die wél goed presteren op andere vakken kan het raadzaam zijn om een LVS-rekentoets eens zonder én met rekenmachine te laten maken. Zo krijg je meer zicht op hoe een leerling zou presteren op de toets wanneer een rekenmachine gebruikt wordt. Dit kan inzichtelijk zijn voor de school én mogelijk ook helpend zijn in het vormen van een VO-advies. Daar mogen leerlingen immers vaak wel rekenmachines gebruiken (zie hieronder).
- Op de middelbare school is een rekenmachine wel toegestaan tijdens toetsen/examens (voor alle leerlingen). Ook tijdens de les mogen ze meestal een rekenmachine gebruiken, dit kan echter wel per school verschillen. Het is goed ouders van leerlingen met dyscalculie te attenderen op de verschillen tussen scholen in ondersteuningsbeleid, zodat zij dit mee kunnen nemen in hun schoolkeuze.
Gebruik van hulpmiddelen
- Wij raden aan de leerling altijd kladpapier te laten gebruiken. Dit ontlast het werkgeheugen én geeft de leerkracht de kans om de denkstappen van een leerling te volgen en hierop in te spelen.
- Hulpmiddelen als formuleboekjes en stappenplannen met bepaalde rekenfeitjes (bijv. een overzicht van maateenheden) en tafelkaarten kunnen voor sommige kinderen helpend zijn. Dit kan hun werkgeheugen ontlasten, waardoor ze zich beter kunnen richten op de kern. Bij Cito zijn hulpmiddelen officieel niet toegestaan. Tegelijkertijd wordt ook aangegeven, dat scholen hier beredeneerd van af kunnen wijken (bijv. door wel een tafelkaart toe te staan, als vaststaat dat een leerling de keertafels echt niet onder de knie krijgt). Dit moet dan wel vermeld worden. Bijvoorbeeld door te vermelden dat de leerling niveau X behaalt, mits hij/zij gebruik kan maken van een tafelkaart).
- Op de middelbare school mogen bij toetsen en examens alleen door het CvTE (College van Toetsen en Examens) goedgekeurde formulekaarten gebruikt worden.
Hoe kunnen wij helpen?
Als je leerling moeite heeft met leren rekenen, en passende oefenstof en remediëring niet het gewenste resultaat heeft, dan is het belangrijk dat er tijdig intensievere ondersteuning volgt. Is de rekenachterstand ernstig en hardnekkig, dan is er mogelijk sprake van dyscalculie. Je leerling kan dan bij RID terecht voor een diagnostisch onderzoek en een behandeling.
Meer lezen
RT-ondersteuning speciaal voor leerlingen met een anderstalige achtergrond
Niet te onderschatten: de impact van dyscalculie
