Thuis oefenen: Francijns tips
Ouders willen hun kind met dyslexie graag helpen, maar dat is niet altijd even makkelijk als je kind steeds dezelfde fouten maakt. Thuis oefenen is een van de belangrijkste onderdelen van een behandeling bij RID, maar voor zowel kinderen als ouders een hele opgave. Bovendien hebben ouders vaak geen didactische achtergrond en een andere rol dan een professional; je bent moeder of vader en geen juf of meester. Ervaren dyslexiebehandelaar Francijn deelt haar tips.
Kinderen met dyslexie maken hardnekkig (dezelfde) fouten. Ze hebben hierdoor veel faalervaringen opgedaan, waardoor ze onzeker kunnen zijn. Als ze dan opnieuw op fouten worden gewezen, kunnen ze daar gefrustreerd, verdrietig of juist onverschillig op reageren. Wat is nu een effectieve manier om feedback te geven tijdens het oefenen zodat je kind hier iets van leert en een positief zelfbeeld opbouwt?
Laatst sprak ik met een moeder die vertelde dat haar zoon zo vooruit was gegaan dankzij de dyslexiebehandeling bij RID. Maar het belangrijkste vond zij nog wel dat hij geleerd had dat inspanning ergens toe leidt. Een les voor het leven. Daarom is het zo belangrijk om feedback vooral te richten op inzet en niet alleen op het resultaat. Maar complimenteer je kind alleen als er ook écht inspanning geleverd is en je kind aan het leren is. Zo kun je zeggen: “Ik vind het goed hoeveel tijd je hierin gestoken hebt. Het lukt nog niet, laten we samen eens kijken wat nog lastig voor je is en wat je op een andere manier kunt aanpakken.” Uit onderzoek* blijkt dat je met dit soort procesgerichte feedback de motivatie en inzet van het kind kunt stimuleren.
Pas op met vastomlijnde uitspraken als “Je hebt dyslexie dus je zult nooit een goede lezer worden”, maar laat weten dat er groei mogelijk is: “Het lukt nu nog niet, als je blijft oefenen zal het steeds makkelijker gaan”. Zo leert een kind dat hij zelf invloed kan uitoefenen op hoe hij of zij zich ontwikkelt.
Het belangrijkste vond zij nog wel dat hij geleerd had dat inspanning ergens toe leidt. Een les voor het leven. Daarom is het zo belangrijk om feedback vooral te richten op inzet en niet alleen op het resultaat."
Om het zelfvertrouwen te laten groeien moet een kind daarnaast veel succeservaringen opdoen. Dit kan door veel aandacht te besteden aan wat goed gaat. Dat kan van alles zijn: “netjes geschreven”, “weer een paar woorden meer goed gelezen”, “goed opgelet” en ga zo maar door. Verwoord de feedback zo concreet en specifiek mogelijk. Het zelfvertrouwen van een kind zal ook groeien als hij merkt dat hij het zelf kan, zonder afhankelijk te zijn van een leerkracht of ouder. Om de zelfcontrole van het kind te stimuleren is het raadzaam niet alles meteen voor te zeggen, maar hem ruimte te geven om zichzelf te verbeteren. Wanneer je de regie steeds meer bij je kind zelf neerlegt, geef je je kind het vertrouwen het zelf te kunnen en maak je hem bewust dat hij dus op zichzelf kan vertrouwen. De kans is dan groter dat je kind ook in andere situaties, zoals op school, het geleerde gaat toepassen.
Enkele tips hierbij:
- Werk met stappenplannen: eerst nadenken over de regels, dan schrijven, dan controleren: welke regels ben je tegen gekomen en ben je nog letters vergeten?
- Geef aan hoeveel fouten er in de zin staan. Kan je kind deze zelf opzoeken en verbeteren? Complimenteer je kind als het zichzelf verbetert.
- Houd als geheugensteun de regelkaart van RID erbij.
- Wacht bij een fout gelezen woord af of je kind zichzelf verbetert. Doet hij dit niet, dan kun je een hint geven.
- Vraag ook af en toe hoe je kind het zelf vindt gaan, zo leert hij op zichzelf te reflecteren en betrek je hem bij het leerproces (“Wat gaat goed?”, “Wat vind je nog lastig?”, “Welke regel moeten we nog extra oefenen?”, “Hoe is het je gelukt?”).
- Overleg met de behandelaar over de wijze waarop je kunt oefenen.
Een positieve, motiverende houding van de ouder heeft invloed op de ontwikkeling van het kind. Probeer enthousiasme uit te stralen, maar wees ook reëel en bied erkenning aan je kind: soms lukt het goed te werken, op andere dagen is het moeilijk. Toon begrip voor het feit dat je kind soms minder gemotiveerd is en leg uit waarom bepaalde dingen toch belangrijk zijn om te doen. En tot slot: vergeet vooral niet af en toe jezelf te complimenteren, want door al jouw inzet en aandacht help je je kind enorm!
*Mindset, de weg naar een succesvol leven, Carol S. Dweck
Verder lezen
- KlankKr8
Oproep: doe gratis mee met de KlankKr8-effectstudie van het NRO voor kansrijke interventies
KlankKr8 is een nieuwe en veelbelovende manier om leerlingen in groep 2 spelenderwijs de letter-klankkoppelingen te leren. Eerder onderzoek op kleine
- Leerlingen met dyslexie
"Mijn zoon heeft meer zelfvertrouwen gekregen”
Lezen en spellen was altijd al lastig voor Mika (9). Het viel zijn moeder Esther op dat het elke keer weer een strijd was het huiswerk te maken. Voor
- RekenKr8
Het belang van automatiseren bij het rekenen
Het belang van automatiseren van sommen binnen het rekenonderwijs wordt nogal eens onderschat. Want rekenen draait toch vooral om het krijgen van inz
- Leesmotivatie
Leestips | Juni 2023
Een fijn vooruitzicht: de zomervakantie staat weer voor de deur! Om het behaalde leesniveau van afgelopen schooljaar vast te houden, is het wel van b
- TaalKr8
Leestips | Juni 2023
Een fijn vooruitzicht: de zomervakantie staat weer voor de deur! Om het behaalde leesniveau van afgelopen schooljaar vast te houden, is het wel van b
- Voor het onderwijs
Tips voor een goede voorbereiding op het nieuwe schooljaar
Wij ontvangen veel vragen van scholen over remedial teaching. Twee vragen die wij vaak horen in de laatste maanden van het schooljaar zijn: 'Wat kan
- VerbeterKr8
Duurzaam het taalonderwijs verbeteren: waar te beginnen?
Veel leerkrachten zullen het herkennen: door de dagelijkse drukte is het lastig om duurzame verbeteringen in je onderwijs aan te brengen én met colle
- KlankKr8
Superkrachtig letters leren: focus op vlot, vloeiend en veel
We hebben de afgelopen decennia veel bijgeleerd over letterkennis en het belang daarvan voor de lees- en spellingontwikkeling. Krachtige inzichten ui
- TaalKr8
Aan de slag met leesmotivatie
Het zal niemand ontgaan zijn dat het helaas niet goed gaat met de leesmotivatie van onze jongeren. 60% van de 15-jarigen leest alleen nog als het ech
- Leesmotivatie
Leestips | Maart 2023
Als je iets moeilijk vindt om te doen, vind je het vaak ook niet zo leuk om te doen. Dat geldt ook voor lezen. Toch is het belangrijk en goed om te b