Ouder & kind

Voor ouders

Voor kinderen

Onderwijs

Voor het onderwijs

Snel naar:

(C) 2023 RID - Taal Rekenen

Wij werken samen met uiteenlopende partners om een bijdrage te leveren aan de wetenschappelijke kennisbasis voor effectief taal- en rekenonderwijs. Met als einddoel kinderen zo goed mogelijk te kunnen helpen. 

Gebundelde krachten

Werken volgens wetenschappelijke inzichten

RID vertaalt wetenschappelijke expertise naar effectieve ondersteuning en vernieuwing in de praktijk. Ons aanbod omvat alle ondersteuningsniveaus: van stevig fundament in de klas tot en met specialistische zorg bij dyslexie en dyscalculie. Waarbij we altijd wetenschappelijk verantwoord en ‘evidence based’ werken volgens de laatste inzichten.

Binnen RID hebben wij de overtuiging dat voor een verdere professionalisering van de zorg en kwalitatieve ondersteuning in het onderwijs, wetenschappelijke toetsing van onze werkwijze, kennisuitwisseling en nader onderzoek gewenst is. Vanuit die gedachte werken wij samen met verschillende partners. Op deze pagina vind je een greep uit deze projecten.

Project Leeskans is een onderzoek naar vroege voorspellingen van leesproblemen, en verbetering van zelfbeeld en leesmotivatie. Door vroege voorspelling kunnen kinderen eerder de juiste begeleiding krijgen tijdens het leren lezen. 

Voor Leeskans zijn wij op zoek naar kinderen uit (eind) groep 2 en (begin) groep 3. Het onderzoek loopt tot en met 2027.

Project Leeskans

KlankKr8 is een nieuwe en veelbelovende manier om leerlingen in groep 2 spelenderwijs de letter-klankkoppelingen te leren. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) selecteerde KlankKr8 als een van de kansrijke interventies voor het onderwijs. Onderzoeksbureau Oberon, de Universiteit Twente en Universiteit Utrecht voeren als onafhankelijke onderzoekspartijen het onderzoek uit in het schooljaar 2023-2024.



NRO | Effectstudie Klankkr8

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek coördineert en financiert onderwijsonderzoek. Voor het schooljaar 2024-2025 zijn een aantal interventies geselecteerd waaronder #BOOK. #BOOK is een boekenclub die zich richt op het versterken van leesmotivatie, leesbegrip en de sociaal-emotionele ontwikkeling bij leerlingen op het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). RID voert de interventie uit, deze wordt geëvalueerd door onderzoekers van de VU Amsterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam. 

#BOOK

Bij een relatief grote groep kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) in het cluster 2 speciaal onderwijs is ook sprake van ernstige dyslexie. We weten echter nog niet wat de opbrengsten van de behandeling van ernstige dyslexie zijn bij deze groep kinderen. In project Aap Noot TOS wordt dit uitvoerig onderzocht. Tevens worden mogelijke implementatieknelpunten van dyslexiebehandeling in kaart gebracht.

Het project Aap Noot TOS is een samenwerking tussen de Koninklijke AURIS groep, het RID en de Universiteit van Amsterdam, en wordt gefinancierd door ZonMW.

Lees meer over dit project:

Aap Noot TOS

Het project AdAPPtive richt zich op het versterken van competenties met betrekking tot het inzetten van digitale middelen (zoals serious games) in het onderwijs voor de ondersteuning van leerlingen met leesmoeilijkheden. Het project maakt gebruik van Communities of Practice. Communities of Practice (COP) is een co-creatieve benadering waarin leerkrachten en deskundigen samen over een langere periode aan de slag en daarbij regelmatig bijeenkomen om zo hun kennis, vaardigheden en ervaringen over een onderwerp te vergroten. In project AdAPPtive wordt geëvalueerd in hoeverre dit een goed middel is om te komen tot een betere integratie en effectiever gebruik van digitale middelen binnen het leesonderwijs.

AdAPPtive is een Europees project dat wordt gefinancierd door de EU. Het project wordt uitgevoerd in zowel Ierland, België, Tsjechië als Nederland. In Nederland werkt het RID hierbij samen met het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Zuid-Kennemerland en verschillende scholen in de regio Zuid-Kennemerland.

AdAPPtive

Bij dit onderzoek van de onderzoeksgroep van Milene Bonte (Universiteit Maastricht) werd met behulp van gedragsmaten en hersenmaten gekeken naar de leesontwikkeling bij drie groepen kinderen: dyslectische lezers (tijdens de behandeling), normale lezers en goede lezers. Hierbij werden individuele veranderingen in hersenfuncties voor lezen gevolgd in combinatie met aan lezen gerelateerde gedragsmaten. Met als doel beter te leren begrijpen waarom sommige kinderen makkelijk en vloeiend leren lezen, terwijl andere kinderen hierbij voor een enorme uitdaging staan. Dit project heeft grotendeels bij de vestiging Maastricht plaatsgevonden en in 2021 zijn de resultaten in het 

Project Leeswinst 

Kinderen laten heel grote verschillen in zien in hoe snel en hoe goed ze leren lezen. Er bestaan op dit moment geen goede tests om deze verschillen vroeg te kunnen voorspellen. Hierdoor kunnen we bijvoorbeeld pas als een kind 8 à 9 jaar is, zeggen of het (ernstige) dyslexie heeft. Dit is problematisch, omdat vroege behandeling cruciaal is voor een optimale (lees)ontwikkeling en hun verdere maatschappelijke kansen. Om leesproblemen eerder te voorspellen, ontwerpen we binnen project Leeswinst korte leertaken, waarbij kinderen de letters van een verzonnen taal leren. We onderzoeken hoe kinderen tijdens het leren van de verzonnen taal verschillen door hun leercurves en hersenactiviteit te meten. Op grond van de resultaten wordt een nieuwe digitale leertest ontwikkeld, die kan voorspellen wie later makkelijker zal leren lezen en wie extra ondersteuning nodig zal hebben om leesproblemen te voorkomen. 

Dit onderzoek komt voort uit een samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam, het 

Het algemene doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in het belang van doelgerichtheid (leren kinderen letter-klankkoppelingen beter wanneer ze zich ervan bewust zijn waarvoor ze het doen?).

Onderzoek belang doelgerichtheid bij aanleren klank-letterkoppelingen

Wij leveren ook een bijdrage aan het onderzoek 

dat wordt uitgevoerd door een onderzoeksteam van de Universiteit Utrecht. Dit onderzoek gaat over de leesontwikkeling van kinderen uit groep 5, 6 en 7. In dit onderzoek worden normale lezers vergeleken met kinderen met ernstige en hardnekkige problemen in het lezen en/of spellen van woorden (dyslexie) en kinderen met een verhoogd risico op lees- en/of spellingproblemen, bijvoorbeeld door een familierisico of een taalstoornis. De onderzoekers willen graag te weten komen welke vaardigheden en omstandigheden bijdragen aan de veerkracht van deze kinderen en mogelijk bijdragen aan het voorkomen of onnodig voortduren van ernstige lees- en/of spellingproblemen.

Beschermende factoren bij het leren lezen

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar mindset, en de rol hiervan bij het leren. Mindset heeft betrekking op de manier waarop kinderen denken over hun eigen kwaliteiten en vaardigheden. Kinderen met een ‘vaste’ mindset geloven dat je persoonlijke eigenschappen of vaardigheden (bijvoorbeeld je intelligentie, of hoe goed je bent met lezen of rekenen) vast staan, iets waar je mee geboren wordt en waar je zelf weinig aan kunt veranderen. Kinderen met een ‘groei’ mindset geloven dat ze zichzelf continu kunnen blijven ontwikkelen. Zij denken dat hun vaardigheden niet vast staan, maar kunnen blijven groeien door hard te werken en ervaring op te doen. Zij hebben dus wel het gevoel dat ze invloed kunnen uitoefenen op hun eigen cognitieve vaardigheden. Mindset blijkt een sterke invloed te hebben op het leerproces: kinderen met een ‘groei’ mindset zijn vaak gemotiveerder om te leren, gaan sneller een uitdaging aan, vinden het minder erg om fouten te maken, en presteren uiteindelijk ook beter op school.

Naar de rol van mindset bij dyslexie is nog niet zoveel onderzoek gedaan. We denken echter dat het goed mogelijk is dat kinderen met dyslexie een andere mindset hebben dan kinderen zonder dyslexie. Zo hebben kinderen met dyslexie vaak faalervaringen opgedaan met leren, en hebben ze veel geoefend zonder gewenst resultaat. Daarnaast wordt vanuit de maatschappij vaak benadrukt dat dyslexie iets is wat je hebt, en dat je daar niks aan kunt veranderen. Daarmee kan een kind de indruk krijgen dat je kunt oefenen wat je wilt, maar dat je toch nooit goed kunt leren lezen. Dit kan veel invloed hebben op hun motivatie om te oefenen, ook tijdens een behandeltraject voor dyslexie. Om te onderzoeken of deze aannames kloppen, willen we (in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam) antwoord proberen te vinden op twee vragen:

Hebben kinderen met dyslexie vaker een vaste mindset dan kinderen zonder dyslexie?

Heeft deze mindset invloed op het succes van de behandeling?