Toelichting dyslexiebehandeling CODE
Uit onderzoek is gebleken dat een succesvolle behandeling van dyslexie uit de volgende pijlers moet bestaan*: het trainen van expliciete fonologische vaardigheden, het trainen van de letter-klankkoppelingen, leestraining (onder tijdsdruk) en het ontwikkelen van de spellingvaardigheden. Daarnaast is het voor het succesvol doorlopen van een behandeltraject van belang dat er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan: het proces moet aan het individuele kind zijn aangepast, de behandelaar dient de juiste expertise te bezitten en het kind zal voldoende inzet en motivatie moeten kunnen opbrengen. Bij dit laatste aspect speelt de directe omgeving (ouders/verzorgers) een belangrijke rol. De dyslexiebehandeling CODE is door RID juist met deze uitgangspunten ten grondslag ontwikkeld en voldoet daarmee aan de criteria geformuleerd in het Protocol Dyslexie Diagnose en Behandeling (2006).
Beschrijving CODE
CODE is een geïntegreerde aanpak van de lees- en spellingproblemen bij dyslexie. Het programma wordt ondersteund door computersoftware, zowel tijdens de behandeling bij RID, als tijdens het oefenen thuis. Het gebruik van de computer maakt het mogelijk uit een brede waaier van oefeningen te kiezen en de aanbiedingstijd te variëren, zodat de oefenopdrachten altijd aangepast zijn aan het actuele niveau van de cliënt.
De deelprocessen binnen CODE worden aangeboden in duidelijk beschreven modules, met instructies voor de behandelaar, de oefenpartner en de cliënt. Elke module bouwt voort op kennis van de vorige modules. De modules worden daarom in een vaste volgorde aangeboden. Het tempo waarin de modules worden aangeboden hangt af van de vaardigheden en voorkennis van het kind. De behandeling begint met het aanleren van de letter-klankkoppelingen, de basis voor het lezen en spellen. Vervolgens worden spellingregels één voor één aangeboden, waarbij de klankstructuur van woorden centraal staat. Veel spellingregels zijn hierop gebaseerd en aandacht voor de regelmatigheden in de klankstructuur bevordert het inzicht in, en daardoor het consequent toepassen van, de spellingregels. Daarnaast wordt de leesvaardigheid, middels gestructureerd omschreven leesfases, getraind. Het automatiseren van de letter-klankkoppelingen en het vlot toepassen van de spellingregels blijft gedurende de hele behandeling centraal staan. Alleen met intensieve en langdurige oefening kunnen vaardigheden geautomatiseerd raken. Er moeten daarom omstandigheden gecreëerd worden waarin 5 keer per week, gedurende ongeveer 20 minuten, samen met een oefenpartner geoefend wordt.
De behandeling wordt tussentijds geëvalueerd. De behandeling kan dan worden bijgesteld wanneer bepaalde moeilijkheden aan het licht komen. De cliënt en ouders worden geïnformeerd over de vorderingen.
*Protocol Dyslexie Diagnose en Behandeling 3.0 (2013).