Wetenschappelijk onderzoek naar groeimindset bij dyslexiebehandeling

Wat is mindset?

Mindset heeft een grote invloed op de manier hoe mensen leren. Kinderen (en volwassenen) die denken vanuit een vaste mindset geloven dat hun kwaliteiten en intelligentie al vaststaan bij hun geboorte en dat zij het daar dus mee moeten doen. Kinderen die denken vanuit een groeimindset geloven dat ze zelf invloed hebben op hun kwaliteiten en talenten. Dat je dus kunt blijven groeien door te oefenen en ervaringen op te blijven doen. Zij hebben minder moeite met fouten maken, zien iets nieuws leren als een uitdaging, en geloven dat oefenen en hard werken zin heeft, omdat ze hierdoor beter kunnen worden.

Bron: tekening talentenclub

Mindset en dyslexie

Kinderen met dyslexie hebben vaak al veel negatieve ervaringen opgedaan met leren. Ondanks hard werken op school blijven zij grote moeite hebben met lezen en spellen. Daarom hebben veel kinderen met dyslexie een vaste lees- en spelling-mindset. Dit kan veel invloed hebben op het succes van de behandeling. Het volgen van een dyslexiebehandeling kost veel motivatie en doorzettingsvermogen van zowel kinderen als hun ouders. Als kinderen (of hun ouders) ervan overtuigd zijn dat oefenen weinig zin heeft, omdat ze door hun dyslexie toch altijd slecht zullen blijven lezen en spellen, is het veel moeilijker om te blijven doorzetten.

Resultaten onderzoek

Uit het eerste deel van het onderzoek van de VU en RID bleek inderdaad dat mindset invloed heeft op het succes van een dyslexiebehandeling: kinderen die van tevoren al minder het nut inzagen van het leveren van inspanning lieten minder goed huiswerkgedrag zien en gingen ook minder vooruit op het lezen. Ook de mindset van de ouders had invloed: hoe sterker ouders overtuigd waren dat de spellingsvaardigheden van hun kind onveranderbaar waren, hoe minder vooruitgang hun kinderen lieten zien op het spellen.

Bron: poster gemaakt door een van de deelnemers van de pilot

Het ontwikkelen van een groeimindset-interventie

We weten nu hoe belangrijk een groeimindset is voor het succes van de behandeling. De volgende stap is het ontwikkelen van een interventie, waarmee een groeimindset gestimuleerd wordt. Daarmee is in het voorjaar van 2022 een start gemaakt.

Om de interventie zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de belevingswereld van kinderen met dyslexie, hebben medewerkers van de VU interviews afgenomen bij een drietal ouder-kind paren. Tijdens deze interviews werden verschillende werkvormen uitgeprobeerd en werden vragen gesteld over de belevingswereld van kinderen en ouders met dyslexie. Aan de hand daarvan is een training samengesteld en verder verfijnd.

De uiteindelijke training bestaat uit verschillende onderdelen:

• interactieve oefeningen, waarmee een kind spelenderwijs kennis kan maken met de functie en veranderbaarheid van het brein;
• oefeningen rondom vaste- en groeimindset;
• informatie delen over bekende rolmodellen met dyslexie;
• en tenslotte een ‘saying is believing’ opdracht, waarbij kinderen met behulp van een collageachtige poster kunnen laten zien wat ze geleerd hebben in de training. Door hier actief mee bezig te zijn, zal het geleerde makkelijker blijven hangen.

Pilot van de groeimindset-interventie

Om te onderzoeken hoe de ontwikkelde mindset-interventie ontvangen wordt door kinderen met dyslexie en of deze training bijdraagt bij het ontwikkelen van een groeimindset, is afgelopen zomer een pilot gedaan bij 8 ouder-kind paren.

Uit de resultaten bleek dat de training een positieve invloed had op de mindset van zowel kinderen als ouders. Daarnaast bleek dat de kinderen de training erg leuk vonden. Ze vonden de tijd voorbij vliegen en keken uit naar de volgende sessie. De meeste elementen werden als heel leuk ervaren. Wel werd aangegeven dat de rolmodellen nog niet echt aanspraken en dat sommige filmpjes nog wat leuker konden door bijvoorbeeld animaties toe te voegen.

Hoe nu verder?

Na deze succesvolle pilot ontwikkelen wij de interventie verder aan de hand van de ervaringen en onderzoeken we de effectiviteit hiervan op grotere schaal. Ook bekijken we in een volgend onderzoek of een mindset-training bij aanvang van de dyslexiebehandeling ervoor kan zorgen dat de behandeling meer effect heeft en als minder zwaar wordt ervaren.